Lokalitet Anine uskoro dostupan za turiste
Uz finansijsku podršku nadležnih ministarstava i opštine Lajkovac završena je restauracija Rimske vile i ekonomskog dela kompleksa arheološkog nalazišta Anine u Ćelijama. Pored restauracije rezidencije rimskog bogataša kao i ekonomskih prostorija, stvaraju se uslovi i za prve organizovane turističke posete, a postavljene su i table na kojima će biti tekstovi sa objašnjenjima namene objekata i načina života u njima iz vremena III i IV veka nove ere, kada su ovi objekti nastali.
Lokalitet Anine u Ćelijama je poljoprivredno dobro građeno tokom trećeg i u prvoj polovini četvrtog veka koje se prostire na preko 30 hektara, a za potrebe istraživanja opština Lajkovac je otkupila tri parcele. Radovi su intenzivirani nakon otkupa 2 hektara zemljišta, a tokom istraživanja otkriveno je rimsko kupatilo koje je jedno od najbolje građevinski očuvanih u Srbiji i pruža detaljan uvid u raspored predmeta u njemu. Sve ovo ukazuje da je ceo kompeks bio impozantniji i značajniji nego što se u početku istraživanja ukazivalo. Zahvaljujući finansijskoj podršci nadležnih ministarstava i opštine Lajkovac ovaj kompleks će biti sačuvan i uskoro dostupan za turiste.
Smatram da su stvoreni uslovi da se deo nalazišta prezentuje javnosti. Lajkovac je raskrsnica puteva, lokalitet je u blizini Ibarske magistrale tako da očekujemo česte posete ekskurzija i vikend turizam, uz stručnu pomoć ljudi iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture. Imali smo ovde organizovane grupe i dok su obavljana iskopavanja. Otvara se polako i mogućnost komercijalizacije mesta, pogotovo završetkom restauracije i konzervacije rimskog kupatila, eventualno izgradnjom prostora u kojem bi bili izloženi predmeti koji su ovde otkriveni – kaže Milutin Ranković.
Arheološko istraživanje lokaliteta tokom svih ovih godina realizovao je Zavod za zaštitu spomenika kulture “Valjevo“ u saradnji sa: istraživačkom stanicom “Petnica“, Narodnim muzejom Valjevo i fakultetom za Geodeziju. Projekat vodi arheolog .
Konzervacija i prezentacija stambenog dela – rimske vile urađena je ove godine zahvaljujući sredstvima Ministarstva trgovine, turizma i telekomunikacija. Nastavljeno je i istraživanje termalnog kupatila sredstvima Opštine Lajkovac i Ministarstva kulture. Stalno otkrivamo nove prostorije tako da još nismo otvorili celo kupatilo, prilično je veliko za jedno seosko imanje. Usporava nas i veliki broj sitnih nalaza, kao što je velika kolekcija rimskog novca, tako da će kupatilo biti potpuno istraženo krajem ove ili početkom sledeće godine. Očekujemo da ćemo za dve-tri godine imati funkcionalno uvezan kompleks koji će moći turistički da se obiđe, uz sve potrebne informacije i usluge- rekao je arheolog Radivoje Arsić.
Anine predstavljalju svedočanstvo istorije ovog kraja od trećeg veka pa sve do prvog svetskog rada o čemu svedoče pronađeni predmeti iz različitih epoha.
Po rečima arheologa Željka Ježa, radi se o značajnom kompleksu, bogatog vlasnika, ekonomski objekat za produkciju i eksport hrane. Veličina prostorija, meri se sa carskim.
Novac je pronađen u dodatnoj prostoriji, u nastavku termalnog kupatila, preko 1300 novčića. Iz perioda su od sredine trećeg do sredine četvrtog veka, zastupljene su sve monete i svi rimski vladari. Pronašli smo i kamenu skulpturu lava koja nije cela, ali je lepo očuvana, pandan onoj koju smo otkrili 2005. godine. Možda je to deo spoljne dekoracije građevine što uvećava njenu vrednost – rekao je Željko Jež.
Projekat arheološkog istraživanja je osnovna faza u formiranju arheološkog parka. Na osnovu rezultata iskopavanja, geofizičkih merenja i laserskih snimanja izrađen je projekat konzervacije što je najbitnije za očuvanje lokaliteta, dugoročni plan je i otvaranje vizitorskog centra koji bi Anine učinio u potpunosti dostupnim.